طراحی اوراق مالی اسلامی(صکوک) جهت تأمین مالی بخش وقف (بر مبنای فقه امامیه)»

چکیده وقف از جمله مهم ترین و مترقی ترین سنت های نظام اسلامی است که نخستین انگیزه های واقفان برای مبادرت به وقف، نابودی فقر و محرومیت از جامعه مسلمین بوده است. نهاد وقف در گذر تاریخ با آسیب های جدی روبرو گردیده که منتج به عدم اثربخشی و کارائی موقوفات شده است. عمده ترین آسیب های بخش وقف عبارتند از: حاکمیت مدیریت سنتی بر موقوفات، عدم توانایی خیرین به انجام وقف فردی و نبود راهکارهایی جهت ایجاد موقوفات جمعی، عدم استفاده از دانش مالی و ابزارهای نوین تأمین مالی جهت افزایش بازدهی اقتصادی موقوفات. با بررسی مبانی مدیریت موقوفات در اسلام از دیدگاه مالی که عمده ترین توجه آن بر حفظ عین موقوفه و بعد از آن افزایش درآمد حاصل از موقوفات می باشد. و با نقد فقهی ابزارهای نوین تأمین مالی موقوفات از قبیل: وقف پول، وقف سهام و اوراق وقفی؛ باتوجه به عدم صحت وقف پول طبق آرای اکثر فقهای شیعه به علت عدم بقای عین موقوفه حین انتفاع از آن؛ سه الگو جهت تأمین مالی بخش وقف بر اساس طراحی اوراق وقفی، به تفکیک موقوفات انتفاع (با استفاده از عقد صلح جهت تأمین مالی نیازهای غیرانتفاعی بخش وقف) و موقوفات منفعت (با استفاده از دو الگوی انتفاعی که اولی مبتنی بر عقد استصناع و اجاره به شرط تملیک جهت تامین مالی نیازهای انتفاعی دائم بخش وقف و دومی مبتنی بر عقد استصناع و تبدیل به سهام جهت تامین مالی نیازهای انتفاعی موقت بخش وقف می باشد) قابل طراحی است. واژگان کلیدی: وقف، تأمین مالی وقف، ابزارهای مالی اسلامی، اوراق وقفی، عقد استصناع